รองอำมาตย์เอก หลวงโยนะการพิจิตร (ปันโหย่ อุปะโยคิน)
รองอำมาตย์เอก หลวงโยนะการพิจิตร (ปันโหย่ อุปะโยคิน)

รองอำมาตย์เอก หลวงโยนะการพิจิตร (ปันโหย่ อุปะโยคิน)

รองอำมาตย์เอกหลวงโยนะการพิจิตร (มองปันโย/อูปันโย/ปันโหย่ อุปะโยคิน /พะยะตะก่าปันโหย่) เป็นกรมการพิเศษในกองข้าหลวงเทศาภิบาล มณฑลพายัพ และเป็นพ่อค้าไม้ชาวพม่า/คนทำป่าไม้สัก ผู้มีชื่อเสียงโด่งดังด้านสร้างและบูรณะวัดมากมายทั่วมณฑลพายัพเมื่อร้อยกว่าปีมาแล้ว[1][2][3][4][5][6] จากคุณความดีที่สร้างสิ่งที่เป็นสาธารณะประโยชน์ ทำวัดเจดีย์หลวงทำบุญทำทานมาอย่างต่อเนื่อง[4][5] ช่วยเหลือทางราชการโดยเฉพาะการปราบกบถเงี้ยวที่เมืองแพร่ใน พ.ศ. 2445 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงแต่งตั้งให้ มองปันโยเป็นหลวงโยนะการพิจิตรตำแหน่งกรมการในกองข้าหลวงเทศาภิบาลมณฑลพายัพให้ช่วยข้าหลวงเทศาภิบาลผู้สำเร็จราชการมณฑลพายัพคิดอ่านราชการบ้านเมือง ทรงแต่งตั้งใน ร.ศ.125 (พ.ศ. 2449) ทรงพระราชทานครื่องราชอิสริยาภรณ์ มงกุฎสยาม ชั้นที่ 5 ชื่อวิจิตราภรณ์เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม ร.ศ.128 (พ.ศ. 2452) พระราชทานในงานฉลองขึ้นตำหนักใหม่ของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี ได้รับพระราชทานนามสกุล "อุปะโยคิน" จากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานเป็นลำดับที่ 3627 พระราชทานที่พระที่นั่งเวหาศจำรูญเมื่อ 11 ธันวาคม 2459 ครั้งที่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสมณฑลพายัพ ได้เสด็จเป็นการส่วนพระองค์เยี่ยมหลวงโยฯ ถึงบ้านและพระราชทานหีบเพลิงเมื่อถึงแก่กรรม หม่องปันโหย่ จึงเป็นคนเชื้อสายพม่าคนแรกที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจาก พระมหากษัตริย์ไทยสามรัชกาลและได้รับการยอมรับจากเจ้าหลวงและเจ้านายฝ่ายเหนือ[1][2][3][4][7][8]

รองอำมาตย์เอก หลวงโยนะการพิจิตร (ปันโหย่ อุปะโยคิน)

เกิด 10 กรกฎาคม พ.ศ.2388 เมืองมะละแหม่ง ประเทศพม่า
เสียชีวิต 7 มกราคม พ.ศ. 2470 (อายุ 82 ปี)
ศาสนา พุทธ

แหล่งที่มา

WikiPedia: รองอำมาตย์เอก หลวงโยนะการพิจิตร (ปันโหย่ อุปะโยคิน) https://www.gotoknow.org/posts/575376 https://www.gotoknow.org/posts/576001 https://www.gotoknow.org/posts/576073 https://www.gotoknow.org/posts/579134 https://www.gotoknow.org/posts/583191 https://www.gotoknow.org/posts/585985 https://www.gotoknow.org/posts/586601 https://www.gotoknow.org/posts/587719 https://www.gotoknow.org/posts/588394 https://www.gotoknow.org/posts/589454